سیپروفلوکساسین، یکی از قوی‌ترین انواع آنتی‌بیوتیک‌ها است که برای درمان عفونت‌های شدید و پیچیده تجویز می‌شود. این دارو در دسته آنتی‌بیوتیک‌های فلوروکینولون قرار گرفته و می‌تواند طیف گسترده‌ای از عفونت‌های باکتریایی را درمان کرده و عامل بیماری‌زا را از بین ببرد. از اصلی‌ترین موارد تجویز این دارو می‌توان به ذات‌الریه، سوزاک، اسهال ناشی از عفونت، عفونت‌های شدید در پوست، استخوان و یا مفاصل و… اشاره کرد. قرص و شربت، دو نوع رایج از این دارو هستند و برای دستیابی به نتایج ایده‌آل و درمان کامل، استفاده صحیح از آن‌ها ضروری است که در ادامه بررسی می‌شود.
کاربردهای داروی سیپروفلوکساسین
قرص سیپروفلوکساسین ۵۰۰ برای چیست؟ کاربرد اصلی این دارو در درمان عفونت‌هایی با منشأ باکتری است که شدید و پیچیده شده‌اند. از جمله این بیماری‌ها می‌توان به مشکلات معده ناشی از عفونت، ذات‌الریه، سوزاک و… اشاره کرد. ممکن است این دارو برای درمان انواعی از عفونت‌های سینوس، مجاری ادراری و کلیوی و درمان برونشیت هم استفاده شود. اما اولویت پزشکان در این موارد، استفاده از انواع داروهای دیگر است و تا زمانی که گزینه درمانی دیگری در دسترس باشد، قرص سیپروفلوکساسین برای عفونت ادراری استفاده نمی‌شود. همچنین این دارو هیچ تاثیری در درمان عفونت‌های ویروسی از جمله سرماخوردگی و آنفولانزا ندارد. از دیگر کاربردهای سیپروفلوکساسین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• پیشگیری یا درمان برخی از بیماری‌های خاص و خطرناک مثل سیاه‌زخم در پوست و دهان یا تولارمی
• استفاده از قرص سیپروفلوکساسین برای درمان عفونت واژن
• درمان عفونت‌های گوش خارجی
• درمان برخی از اسهال‌های مسافرتی
• درمان بیماری خراش گربه (این بیماری پس از چنگ‌انداختن و یا گازگرفتن بدن توسط گربه ایجاد می‌شود.)
• درمان بیماری لژیونر (این بیماری، نوع خاصی از عفونت ریه است.)
• درمان بیماری شانکروئید (این بیماری، نوعی زخم باکتریایی در آلت تناسلی است.)
• درمان انواعی از بیماری‌های مقاربتی از جمله گرانولوم اینگویینال
• درمان سل، درمان کرون (در بیماری کرون، سیستم ایمنی به دیواره مجاری گوارشی حمله می‌کند.)
• پیشگیری از ابتلا به عفونت در بیمارانی که تب و کمبود گلبول‌های سفید دارند.
• پیشگیری از ابتلا به عفونت در افرادی که در تماس با بیمار مبتلا به مننژیت بوده‌اند و یا برخی جراحی‌های خاص را انجام داده‌اند.
دقت داشته باشید که بسته به شرایط بیمار، ممکن است برای درمان بیماری‌های زیر از داروهای دیگری به جز سیپروفلوکساسین و یا ترکیبی از داروها استفاده شود. همچنین این دارو ممکن است برای درمان بیماری‌های دیگر نیز به کار رود؛ بنابراین برای مصرف دارو همواره با پزشک یا داروساز مشورت کرده و هیچ‌گاه به طور سرخود، اقدام به مصرف این دارو نکنید.
اشکال مختلف دارو
این دارو در اشکال مختلفی تولید می‌شود. یکی از متداول‌ترین انواع آن، قرص سپیروفلوکساسین است که در دو دوز ۲۵۰ و ۵۰۰ تولید می‌شود. دوز ۲۵۰، دوز ضعیف‌تری بوده که برای کودکان، سالمندان و یا عفونت‌های متوسط بزرگسالان تجویز می‌شود. قرص سیپروفلوکساسین 500 بسیار قوی بوده و درمان عفونت‌های باکتریایی بسیار شدیدی که سایر آنتی‌بیوتیک‌ها قادر به درمان آن نبوده‌اند تجویز می‌شود. شربت و نوع تزریقی از اشکال دیگر این دارو هستند. تصمیم‌گیری در خصوص نوع دارو و میزان مصرف آن، برعهده پزشک متخصص خواهد بود. همچنین اشکال مختلف دارو قابل‌جابه‌جایی با یکدیگر نیستند و باید تنها داروی ذکر شده در نسخه پزشک را استفاده کنید.
نحوه مصرف سیپروفلوکساسین 500
قرص و شربت عادی سیپروفلوکساسین به طور معمول در بار در روز مصرف می‌شوند. شکل طولانی اثر این دارو نیز تنها باید یک‌بار در روز مصرف شود. البته دوز دقیق و دوز درمانی این دارو، برعهده پزشک متخصص است و در مورد این‌که سیپروفلوکساسین 500 هر چند ساعت باید مصرف شود، باید نظر پزشک را دنبال کنید. دوز درمانی شربت نیز توسط پزشک تعیین شده و به طور معمول دو بار در روز است. قبل از مصرف شربت، برای حداقل پانزده ثانیه آن را هم زده و سپس سریعاً قورت دهید.
توجه داشته باشید که پس از شروع دوره درمان، باید دارو را هر روز و در ساعات مشخص شده مصرف کنید. مصرف نامنظم و یا کمتر از میزان تعیین شده توسط پزشک، می‌تواند باکتری‌های بیماری‌زا را مقاوم کرده و بیماری شما را تشدید کند. به سایر نکات مهم در مورد مصرف این دارو نیز توجه داشته باشید:
• شکل قرص این دارو را باید به طور کامل قورت داده و از کارهایی مانند نصف‌کردن، له کردن و یا جویدن دارو خودداری کنید.
• این دارو را نباید همراه با لبنیات و یا غذا و نوشیدنی‌های غنی از کلسیم مصرف کنید.
• دو ساعت قبل و بعد از مصرف این دارو، سایر مکمل‌های غذایی و دارویی از جمله مولتی‌ویتامین را مصرف نکنید.
• در چند روز اول مصرف این دارو باید علائم بهبودی را مشاهده کرده و احساس بهتری داشته باشید. در غیر این صورت و یا با بدتر شدن علائم، باید فوراً پزشک خود را در جریان بگذارید.
• دوره درمان با این دارو بین سه تا بیست و هشت روز بوده و باید زیر نظر پزشک متخصص عفونی و یا داروساز صورت بگیرد.
• فراموش نکنید که حتی پس از احساس بهبودی کامل نیز باید دوره درمان دارو را ادامه داده و آن را کامل کنید. قطع سرخود دارو می‌تواند عفونت شما را بدتر کرده و آن را مقاوم به درمان کند.
اگر یک دوز دارو را فراموش کردیم چه کنیم؟
• درصورتی‌که از زمان مصرف یک دوز داروی شما کمتر از شش ساعت گذشته بود، فوراً آن را مصرف کرده و دوز بعدی را نیز سر همان زمان مقرر شده استفاده کنید.
• درصورتی‌که از زمان مصرف یک دوز دارو بیشتر از شش ساعت زمان گذشته بود، از آن دوز صرف‌نظر کرده و دوز بعدی را سر ساعت معین مصرف کنید. فراموش نکنید که هیچ‌گاه نباید برای جبران دوز فراموش شده، مصرف دوز بعدی را دوبرابر کنید.
عوارض جانبی دارو
مانند هر داروی دیگری، مصرف این دارو نیز می‌تواند منجر به بروز علائم مختلف شود. این علائم معمولاً به طور خودبه‌خود از بین می‌روند، اما اگر ادامه پیدا کردند و یا تشدید شدند، ضروری است که مصرف دارو را قطع کرده و این مورد را با پزشک خود در میان بگذارید. پزشک شما ممکن است برای رفع برخی از عوارض قرص سیپروفلوکساسین، داروهای دیگری تجویز کند. به‌طورمثال، برای معده‌درد و رفع تهوع در اثر مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، ممکن است قرص دمیترون یا قرص فاموتیدین تجویز شود.
• علائم گوارشی از جمله حالت تهوع، اسهال و استفراغ، سوزش معده و دردهای شکمی
• ترشحات غیرعادی واژن و یا خارش شدید
• ایجاد کبودی در هر نقطه‌ای از بدن
• احساس خواب‌آلودگی و یا خستگی شدید و غیرعادی
علائم هشداردهنده پس از مصرف سیپروفلوکساسین
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، فوراً مصرف این دارو را قطع کرده و در کوتاه‌ترین زمان ممکن به مرکز درمانی مراجعه کنید:
• تب بالا
• تاری دید
• احساس ضعف و سستی
• کم‌شدن تعداد و میزان دفع ادرار
• اسهال شدید به همراه دفع خون (ممکن است تب و گرفتگی‌های شکمی هم به وجود بیایند.)
• دفع ادرار تیره یا مدفوع روشن، کبودی پوست، زردشدن چشم و پوست صورت
• ایجاد حساسیت پوستی، قرمزی و التهاب و یا به‌وجودآمدن هرگونه دانه‌های پوستی
• پوسته‌پوسته شدن و یا احساس خارش شدید در هر جای بدن
• ورم کردن نواحی مختلف بدن از جمله صورت، چشم، گلو، دست‌وپا
• احساس تنگی نفس، ایجاد مشکلات در تنفس یا بلعیدن
• احساس تشنگی یا گرسنگی شدید
• سرفه‌های شدید و مداوم
• ضربان قلب نامنظم، احساس درد ناگهانی در قفسه سینه، شکم و یا پشت
تداخلات دارویی با سیپروفلوکساسین و هشدارهای مصرف آن
لیست داروهای زیر با سیپروفلوکساسین تداخل داشته و نباید به همراه آن مصرف شوند:
• انواع داروهای ضدالتهابی غیراستروییدی مثل آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و دیکلوفناک
• انواع رقیق‌کننده‌های خون مانند وارفارین
• برخی از داروهای درمان صرع مثل فنی‌توئین
• انواع داروهای قلبی مانند آمیودارون
• انواع داروهای درمان دیابت
• برخی از داروهای درمان گرفتگی عضلات مثل تیزانیدین
• انواع مکمل‌های آهن از جمله فروس سولفات
• سایر آنتی‌بیوتیک‌ها از جمله آزیترومایسین
• داروی دوفتیلید، متنامین، کینیدین، سوتالول و پردنیزولون
به هشدارهای زیر در مورد مصرف دارو نیز توجه کنید:
• قبل از شروع مصرف دارو، پزشک خود را در جریان سابقه حساسیت به هرگونه آنتی‌بیوتیک و یا انواع بیماری‌های زمینه‌ای از جمله بیماری‌های قلبی و عروقی بگذارید.
• مصرف این دارو و سایر آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند اثرات داروهای کنترل هورمون و ضدبارداری را کاهش داده و در روند عملکرد آن‌ها اختلال ایجاد کند. در صورت مصرف این دارو، با پزشک زنان خود مشورت کنید.
• انواع ویتامین‌ها، کافئین و داروهای گیاهی می‌توانند در عملکرد این دارو اختلال ایجاد کنند؛ بنابراین پزشک خود را در جریان تمامی داروهای مصرفی خود قرار دهید.
• قبل از شروع مصرف دارو، دفترچه راهنمای همراه آن را به‌دقت مطالعه کرده و موارد گفته‌شده در آن را رعایت کنید.
• این دارو ممکن است احساس خستگی و خواب‌آلودگی در شما به‌وجود بیاورد. بنابراین پس از مصرف آن، تاحد‌امکان رانندگی نکرده و کارهایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند را انجام ندهید.
• دارو را از دسترس حیوانات‌خانگی و کودکان دور و در جایی نگه‌داری کنید که خشک و خنک بوده و از رطوبت و تابش مستقیم نور خورشید به‌دور باشد.
• توجه‌کنید که تاریخ انقضای شربت این دارو تنها مدتی پس از تولید و باز‌شدن است. پس همواره تاریخ انقضای دارو را بررسی کرده و در‌صورتی که تاریخ آن گذشته بود و یا تغییری در ظاهر آن وجود داشت، از مصرف آن خودداری کنید.
موارد احتیاط مصرف دارو
• مصرف دارو در دوران بارداری: به طور معمول در دوران بارداری و در صورت ابتلا به عفونت، از آنتی‌بیوتیک‌های ایمن‌تری استفاده می‌شود. اما در صورت بروز عفونت شدید و در زمانی که سلامتی مادر به‌شدت در خطر است، دوزهای ایمنی از سیپروفلوکساسین برای درمان تجویز خواهد شد.
• مصرف دارو در دوران شیردهی: این دارو به طور معمول در دوران شیردهی تجویز نمی‌شود و استفاده از آن در این دوران می‌تواند اثرات خطرناکی مثل بروز تأخیر در رشد نوزاد، ایجاد آسیب به سیستم عصبی نوزاد، بروز مشکلات گوارشی و… داشته باشد
• مصرف دارو در دوران قاعدگی: این داور اثر مستقیمی بر روی قاعدگی و زمان آن نمی‌گذارد. اما ممکن است برخی عوارض جانبی مانند نفخ و یا انواع اختلالات گوارشی را ایجاد کرده و بیمار را آزار دهد؛ بنابراین ضروری است که برای مصرف این دارو در دوران قاعدگی با پزشک خود مشورت کنید.
• مصرف دارو برای کودکان: این دارو به‌هیچ‌عنوان انتخاب اول برای درمان عفونت‌های باکتریایی در کودکان نیست و تنها زمانی تجویز می‌شود که هیچ داروی دیگری قادر به درمان عفونت کودک نبوده باشد. در این زمان نیز، تنها دوز ۲۵۰ این دارو برای کودک تجویز شده و اثرات آن به دقت زیر نظر پزشک قرار می‌گیرند.
نحوه خرید و قیمت دارو
این دارو از انواع محصولات درمانی است که تنها با نسخه پزشک قابل‌تهیه بوده و بدون نسخه قابل خریداری نیست؛ بنابراین قبل از خرید آن باید به پزشک عفونی مراجعه کنید. همچنین این دارو قیمت مناسبی داشته و تحت پوشش بیمه نیز قرار دارد.
جمع‌بندی
سیپروفلوکساسین یکی از قوی‌ترین انواع داروهای آنتی‌بیوتیک بوده و برای درمان طیف گسترده‌ای از عفونت‌ها با منشأ باکتری از جمله عفونت‌های دستگاه تنفس یا مجاری ادرار تجویز می‌شود. این دارو در اشکال مختلفی از جمله قرص و شربت وجود دارد و دوزهای مختلفی داشته که زیر نظر پزشک تعیین می‌شوند.
این دارو بسیار قوی بوده و تجویز آن باید تنها زیر نظر پزشک صورت بگیرد. مصرف خودسرانه این دارو نه‌تنها تأثیری در درمان بیماری شما نخواهد داشت، بلکه می‌تواند آن را بدتر کرده و منجر به مقاوم شدن باکتری‌ها به تمام آنتی‌بیوتیک‌های موجود شود؛ بنابراین همواره این دارو را زیر نظر پزشک مصرف کرده و نکات مهمی که در خصوص مصرف آن بیان شد را نیز رعایت کنید. درصورتی‌که با سؤال و یا هرگونه ابهامی مواجه هستید نیز می‌توانید با ما تماس بگیرید.
