زگیل تناسلی یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مقاربتی است که تنها با 1 بار رابطه جنسی از فرد آلوده به فرد سالم منتقل شده و عارضه‌های مختلفی ایجاد می‌کند. بیشتر افرادی که به این عارضه مبتلا هستند، به‌صورت ناخواسته و بدون اطلاع از بیماری آن را به شریک جنسی خود انتقال می‌دهند. به همین دلیل آشنایی با این بیماری، دلایل ابتلا، علائم و درمان آن جزو موضوعات مهم برای حفظ سلامت در روابط زناشویی محسوب می‌شود. در ادامه توضیحات بیشتری در مورد این بیماری ارائه خواهیم کرد.
زگیل تناسلی چیست؟
زگیل ناحیه تناسلی یک بیماری عفونی است که توسط برخی از انواع ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود. این ویروس بیش از 200 گونه مختلف دارد و از طریق تماس پوستی به‌ویژه در طول رابطه جنسی منتقل می‌شود. زگیل‌های تناسلی معمولا به صورت برجستگی‌های کوچک و گوشتی در ناحیه تناسلی، مقعد یا اطراف آن ظاهر می‌شوند و گاهی با علائم خاص بروز کرده و گاهی بدون علامت هستند. HPV به دو دسته کلی تقسیم می‌شود:
● گونه کم‌خطر: نوع کم‌خطر این ویروس باعث بروز زگیل‌های تناسلی و برآمدگی‌هایی در سطح پوست شده که خطرناک نبوده و قابل کنترل هستند. گونه کم‌خطر به سرطان منجر نمی‌شود.
● گونه پرخطر: گونه پرخطر این بیماری اما از ویروس‌هایی تشکیل می‌شود که به سرعت باعث ایجاد تغییرات سلولی می‌شوند و در نهایت به انواع سرطان‌هایی مانند دهانه رحم، مقعد، آلت تناسلی و… منجر خواهند شد. این نوع ویروس بسیار خطرناک بوده و در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع، حتی جان بیمار را نیز تهدید می‌کند.
شکل ظاهری و محل تشکیل زگیل‌های تناسلی
ویروس عامل ابتلا به زگیل‌های تناسلی معمولا بافت اطراف ناحیه تناسلی ر تحت حمله قرار داده و باعث بروز تغییراتی در آن می‌شوند. این تغییرات برجستگی‌های کوچک و گوشتی هستند که اغلب با چشم قابل تشخیص نبوده و به دلیل همرنگ بودن با پوست، بررسی آن‌ها دشوار است. هرچند شایع‌ترین بخش بدن برای ابتلا به این عارضه اندام تناسلی است اما این عارضه در قسمت‌های دیگر هم بروز می‌کند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
● مقعد
● رکتوم
● کشاله ران
● لب، زبان یا گلو
● کیسه بیضه
● و…
ابتلا به این ویروس در هرکدام از بخش‌های گفته‌شده، مشکلات خاص خود را داشته و آسیب‌هایی به بدن وارد می‌کند که گاهی نتایج جبران‌ناپذیری به همراه دارد. به همین دلیل شروع درمان بلافاصله بعد از تشخیص این عارضه حائز اهمیت است.
علل ابتلا به زگیل ناحیه تناسلی
علت اصلی ابتلا به بیماری زگیل تناسلی، ویروس پاپیلومای انسانی است. در میان چند صد گونه این ویروس، 40 نوع آن مستقیما ناحیه تناسلی را درگیر کرده و باعث ابتلا به این بیماری می‌شوند. علت ابتلا به زگیل ناحیه تناسلی، ویروسی است که معرفی کردیم اما روش‌های انتقال و ابتلا به این عارضه عبارتند از:
انتقال از فرد آلوده
ویروس HPV میتواند از طریق تماس مستقیم با پوست یا غشاهای مخاطی فرد آلوده منتقل شود. این تماس میتواند شامل رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی باشد. حتی اگر فرد آلوده هیچ علامتی نداشته باشد، باز هم میتواند ویروس را به دیگران منتقل کند. استفاده از کاندوم میتواند خطر انتقال ویروس را کاهش دهد، اما به طور کامل از آن جلوگیری نمی‌کند.
ضعف سیستم بدنی
ضعف سیستم بدنی نیز میتواند عامل ابتلا به این بیماری و اثرگذاری سریع ویروس باشد. به خصوص اگر این ضعف با مشکلاتی مانند عدم رعایت بهداشت فردی و… همراه باشد، احتمال ابتلا به زگیل بیشتر خواهد شد. همچنین تحقیقات نشان‌دهنده این است که مصرف‌کنندگان قرص‌های ضدبارداری نیز در صورت زیاده‌روی در استفاده از این داروها احتمال ابتلا به زگیل در ناحیه تناسلی را دارند.
عوامل تشدیدکننده زگیل در ناحیه تناسلی
آگاهی‌سازی در مورد بیماری‌های جنسی و مقاربتی موضوعی بسیار مهم برای تمام جوامع است و زگیل ناحیه تناسلی یکی از بیماری‌هایی است که همه افراد باید در مورد آن اطلاعاتی داشته باشند. یکی از اطلاعات مهم در مورد این بیماری، عوامل تشدید آن است که عبارتند از:
● رابطه جنسی محافظت‌نشده: داشتن رابطه جنسی بدون استفاده از کاندوم خطر انتقال HPV و تشدید زگیل ناحیه تناسلی را افزایش می‌دهد.
● تعدد شرکای جنسی: داشتن چندین شریک جنسی احتمال ابتلا به HPV و زگیل را بیشتر می‌کند.
● استعمال دخانیات: سیگار کشیدن میتواند سیستم ایمنی را تضعیف کرده و خطر ابتلا به زگیل را افزایش دهد.
● استرس و اضطراب: استرس مزمن میتواند سیستم ایمنی را تحت تاثیر قرار داده و باعث تشدید زگیل ناحیه تناسلی شود.
● بهداشت نامناسب: رعایت نکردن بهداشت شخصی میتواند محیط مناسبی برای رشد ویروس HPV ایجاد کند.
● سابقه عفونت‌های مقاربتی: افرادی که سابقه سایر عفونت‌های مقاربتی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به زگیل ناحیه تناسلی هستند.
● سن پایین: افراد جوان به دلیل فعالیت جنسی بیشتر و سیستم ایمنی در حال تکامل، ممکن است بیشتر در معرض خطر باشند.
از کجا بفهمیم زگیل تناسلی داریم یا جوش؟
نشانه‌های این عارضه به محض آلودگی بروز نمی‌کنند. به‌عبارت دیگر این بیماری در هفته‌های اول به‌صورت خاموش بدن را درگیر کرده و به‌مرور با بروز ضایعات پوستی و بیشتر شدن آن‌ها می‌توان بیمیاری را تشخیص داد. دقت کنید که زگیل با جوش در اندام تناسلی متفاوت است. جوش برآمدگی‌های برجسته با تغییر رنگ هستند که با درمان اصولی به سرعت درمان می‌شوند. زگیل اما برآمدگی‌هایی نرم و گوشتی است که اغلب سطح صافی دارند و رنگ پوست یا کمی تیره‌تر هستند.
علائم زگیل ناحیه تناسلی در زنان و مردان
بسته به شدت ویروسی که بدن را درگیر کرده، زگیل‌های تناسلی با علائمی بروز می‌کنند یا بدون علامت خواهند بود. در صورتی‌که این عارضه با بروز علائم همراه باشد، یکی از موارد زیر را در وضعیت خود مشاهده خواهید کرد:
● توده‌های کوچک و برجسته: زگیل‌ها معمولا به صورت برجستگی‌های کوچک، گوشتی یا خاکستری رنگ در ناحیه تناسلی ظاهر می‌شوند.
● خوشه‌های گل کلمی شکل: در برخی موارد، زگیل‌ها به صورت گروهی رشد کرده و شکلی شبیه گل کلم ایجاد می‌کنند.
● خارش یا ناراحتی: ممکن است در ناحیه مبتلا خارش، سوزش یا احساس ناراحتی وجود داشته باشد.
● خونریزی: در صورت تحریک یا آسیب دیدن زگیل‌ها، ممکن است خونریزی جزئی رخ دهد.
● تغییرات پوستی: گاهی زگیل‌ها باعث تغییر رنگ یا بافت پوست در ناحیه تناسلی می‌شوند.
● عدم وجود علائم: در برخی موارد، زگیل تناسلی بدون علامت است و تنها در معاینه پزشکی تشخیص داده می‌شود.
این علائم بسته به سیستم ایمنی فرد و نوع HPV متفاوت است. با این حال علائم زگیل تناسلی مردان و زنان تا حد زیادی مشابه بوده و تنها در شدت بروز تفاوت دارند. با مشاهده هرکدام از این علائم فورا به پزشک مراجعه کنید تا درمان و اقدامات لازم انجام شوند.
تشخیص زگیل‌های تناسلی
تشخیص به موقع زگیل‌های تناسلی کمک زیادی به فرآیند درمان این عارضه می‌کند. به این نکته دقت داشته باشید که تشخیص زگیل تناسلی در خانه بسیار سخت است و تنها با بررسی علائم قادر به این کار خواهید بود که احتمال اشتباه در نتیجه‌گیری وجود دارد. در نتیجه اگر نشانه‌هایی از این بیماری احساس کردید باید فورا به متخصص مراجعه کنید. درمان این عارضه در زنان با مراجعه به متخصص زنان و برای درمان زگیل تناسلی مردان با مراجعه به اورولوژیست امکان‌پذیر است. متخصص با روش‌های مختلف، وضعیت دقیق بیماری را مشخص می‌کند. از جمله روش‌های تشخیص این عارضه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
معاینه لگنی
پزشک در قدم اول برای تشخیص این بیماری از معاینه لگنی استفاده می‌کند. این کار برای بررسی تغییرات دهانه رحم در اثر ابتلا به زگیل انجام شده و در آن از آزمایشی به نام پاپ اسمیر هم استفاده می‌شود. در صورت مثبت بودن نتیجه پاپ اسمیر، احتمال کولپوسکوپی و بیوپسی واژن یا دهانه رحم برای تشخیص دقیق‌تر هم وجود دارد. این شیوه معاینه معمولا برای زنان استفاده می‌شود.
معاینه مقعد
دیگر روش معاینه برای تشخیص زگیل‌های تناسلی که در مردان هم مورد استفاده قرار می‌گیرد معاینه مقعد است. در این روش معاینه بعد از بررسی علائم بالینی و احتمال ابتلا به زگیل، دستگاه آندوسکوپی را به داخل مقعد می‌فرستند تا بافت‌های زگیل تناسلی در بخش‌های داخلی ناحیه تناسلی را بررسی کنند. در صورت مشاهده هرگونه علائمی از زگیل در بخش‌های داخلی، روش‌های تشخیص قطعی‌تر استفاده خواهند شد.
آزمایش خون
برای تشخیص عارضه زگیل در ناحیه تناسلی مردان و زنان از آزمایش خون هم استفاده می‌کنند. آزمایش خون به منظور بررسی وضعیت مولکولی انجام شده و به دلیل دقت بالایی که دارد، قطعی‌ترین نتیجه در مورد ابتلا به زگیل‌های تناسلی را خواهد داشت. در صورتی که نتیجه آزمایش، نشانی از زگیل داشته باشد، پزشک فورا فرآیند درمان را آغاز می‌کند.
درمان زگیل‌های تناسلی
درمان زگیل‌های تناسلی بسته به نوع، شکل، محل بروز و… شرایط متفاوتی دارند. این عارضه در بعضی افراد به‌صورت خودبه‌خود از بین می‌رود و سیستم ایمنی بدن آن‌ها مقابله با عارضه را آغاز کرده و آن را درمان می‌کند. در برخی افراد اما درمان نیاز به مراقبت و کمک‌های پزشکی دارد. این مراقبت‌ها ابتدا از انتشار بیماری جلوگیری کرده و به مرور زمان باعث درمان می‌شوند. از جمله روش‌های درمانی این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
درمان‌های موضعی
● ایمیکویمود: این کرم سیستم ایمنی را تحریک کرده و به مبارزه با ویروس کمک می‌کند.
● پودوفیلوکس: این محلول یا ژل باعث از بین رفتن بافت زگیل می‌شود.
● اسید تریکلرواستیک: این ماده یک محصول شیمیایی که توسط پزشک روی زگیل‌ها اعمال می‌شود و آن‌ها را می‌سوزاند.
روش‌های جراحی
● کرایوتراپی (سرما درمانی): در این روش از نیتروژن مایع برای منجمد کردن و از بین بردن زگیل‌ها استفاده می‌شود.
● الکتروکوتر (سوزاندن): زگیل‌ها با جریان الکتریکی سوزانده می‌شوند.
● لیزر درمانی: در موارد شدید یا زگیل‌های بزرگ، از لیزر برای برداشتن زگیل‌ها استفاده می‌شود.
● جراحی با تیغ: زگیل‌ها به صورت فیزیکی و طی عمل جراحی سرپایی با تیغ جراحی برداشته می‌شوند.
روش‌های جانبی
● تقویت سیستم ایمنی: حفظ سلامت سیستم ایمنی با تغذیه مناسب، ورزش و کاهش استرس میتواند به کنترل ویروس HPV کمک کند.
● واکسن HPV: اگرچه واکسن HPV برای پیشگیری است، اما ممکن است از پیشرفت ویروس در بدن جلوگیری کند.
● درمان‌های خانگی: درمان‌های خانگی مانند مصرف سیاه‌دانه نیز گاهی به رفع زگیل‌ها کمک می‌کنند. مخلوط سیاه‌دانه و سرکه و استفاده از آن به صورت پماد راهی برای درمان این عارضه است اما در صورت عفونی بودن ناحیه تناسلی نباید از آن استفاده کرد.
توجه داشته باشید که درمان زگیل تناسلی ممکن است نیاز به جلسات متعدد داشته باشد و ویروس HPV میتواند در بدن باقی بماند، حتی زمانی که زگیل‌ها از بین رفته باشند. مشورت با پزشک برای انتخاب بهترین روش درمانی ضروری است.
پیشگیری از زگیل
با وجود شایع بودن عارضه زگیل در ناحیه تناسلی، همه افراد به این عارضه مبتلا نمی‌شوند و حتی راه‌هایی برای پیشگیری از ابتلا به آن وجود دارد که یکی از آن‌ها استفاده از واکسن گارداسیل است. واکسن گارداسیل برای پیشگیری از عفونت ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی استفاده می‌شود و از انواع پرخطر این ویروس که باعث زگیل تناسلی و سرطان‌های مرتبط مانند سرطان دهانه رحم می‌شوند، جلوگیری می‌کند. این واکسن معمولا در دو یا سه دوز برای نوجوانان و جوانان، به خصوص افرادی که در معرض ابتلا هستند، تجویز می‌شود.
سخن پایانی
زگیل ناحیه تناسلی یک بیماری قابل درمان است اما آگاه‌سازی جامعه نسبت به آن از درمان مهم‌تر بوده و باعث پیشگیری از ابتلا به این بیماری می‌شود. تاکید به واکسیناسیون، استفاده از وسایل حفاظتی و روابط جنسی مسئولانه از مهم‌ترین گام‌ها در آگاه‌سازی جامعه نسبت به این بیماری هستند. البته باید به این نکته دقت داشته باشید که این عارضه تنها در صورت تشخیص به موقع و جلوگیری از شدت گرفتن قابل درمان خواهد بود.
افزودن دیدگاه